بررسی برخی مخاطرات زمین شناسی در مسیر تونل آب بر نیروگاه تلمبه ذخیره ای سد آزاد

خلاصه
آگاهی از ویژگی های زمین شناسی در هر مطالعه ای منجر به درک درست از شرایط منطقه و احتمال رخداد پدیده های غیر قابل پیش بینی می شود. تونل آب بر نیروگاه تلمبه ذخیره ای سد آزاد با طول بیش از 1700 متر و قطر داخلی 7.30 متر در استان کردستان واقع شده است. با توجه به گذر این تونل از میان سنگ های فیلیتی و ماسه سنگی و وجود روباره زیاد، احتمال برخی خطرات زمین شناسی نظیر پتانسیل مچاله شوندگی و انفجار سنگ محتمل تشخیص داده شده و مورد بررسی قرار گرفته است. در مطالعه حاضر ابتدا باتوجه به روش های تجربی و نیمه تجربی ارائه شده توسط دانشمندان مختلف پتانسیل مچاله شوندگی در مناطقی که مستعد این پدیده بوده اند ارزیابی شده است. سپس به کمک معیارهای تنش، الاستیک خطی، تنش مماسی و معیار تردی، پتانسیل انفجار سنگ ها در محدوده های از مسیر ارزیابی شده است در انتها با مقایسه خطرات پیش رو، مسیر تونل با توجه به پتانسیل مچاله شوندگی و انفجار سنگ به سه زون تقسیم شده است سپس با توجه به زون بندی صورت گرفته، حداکثر گام مجاز پیش روی در محدوده اول تعیین شده است. این مقدار توسط نرم FLAC 3D افزار 3 متر اعلام شده است.

کلمات کلیدی :

تونل آب بر . نیروگاه تلمبه ذخیره ای . پتانسیل مچاله شوندگی . انفجار سنگ . FLAC 3D  

سومین همایش ونمایشگاه سدو تونل ایران

بررسی مخاطرات زمینشناسی محتمل در جریان حفاري تونل انتقال آب بهشت آباد

خلاصه
آگاهی از شرایط زمینشناسی و مخاطرات آن، نقش مهمی در انتخاب روش حفاري و سیستم نگهداري مناسب براي سازههاي زیرزمینی دارد. یکی از مهمترین این سازهها تونلهاي انتقال آب هستند که با توجه به هدف حفر آنها، لازم است خصوصیات و شرایط خاصی در طراحی و اجراي آن- ها منظور گردد. تونل انتقال آب بهشتآباد با هدفانتقال آب از سرشاخههاي رودخانه کارون به فلات مرکزي ایران مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. این تونل با طول تقریبی 64930 متر و قطر تمام شده 6 متر با آورد سالانۀ 1070 میلیون مترمکعب جهت رفع کمبودهاي آبی بخشهاي شرب، صنعت، کشاورزي و غیره در فلات مرکزي ایران، بزرگترین تونل انتقالآب در کشور خواهد بود. با توجه به عبور تونل از نواحی مرتفع و کوهستانی و همچنین وجود تودهسنگهاي آهکی و نسبتاً ناپایدار و سست در مسیر تونل، لازم است مخاطرات زمینشناسی محتمل از جمله مچالهشوندگی و انفجارسنگ در این مناطق مورد بررسی قرار گیرد. از جمله مشکلات تونلسازي در سنگهاي ضعیف و در شرایط روباره زیاد، پدیده مچالهشوندگی و یا همگرائی وابسته به زمان در ضمن حفاري تونل است. میزان همگرائی تونل، نرخ تغییر شکلها و وسعت ناحیه پلاستیک اطراف تونل به ویژگیهاي زمینشناسی و ژئوتکنیکی منطقه، تنش برجا، جریان آب، فشار آب منفذي و مشخصات تودهسنگ بستگی دارد. تونلسازي در سنگهاي با پتانسیل مچالهشوندگی، اغلب سبب ایجاد تأخیرات طولانی در احداث پروژه و تحمیل هزینههاي زیاد میگردد. از طرفی دیگر با توجه به این که ضخامت روباره تونل در بعضی نقاط به حدود 1200 متر هم میرسد، بنابراین پتانسیل وقوع انفجارسنگ در این نقاط وجود خواهد داشت. انفجارسنگ به صورت پرتاب شدید سنگ یا مواد معدنی از دیوارهها و ستونها به داخل حفریات زیرزمینی عمیق و پرتنش اتفاق میافتد. در این مقاله ابتدا با استفاده از برداشتهاي زمینشناسی، مطالعات ژئوفیزیک و گمانههاي حفاري شده، تونل پهنهبندي شده، سپس با استفاده از معیارهاي مختلف، پتانسیل مچالهشوندگی و انفجارسنگ ارزیابی و بحث شده است. نتایج پتانسیل ضعیف تا متوسط مچالهشوندگی و پتانسیل متوسط تا شدید انفجار سنگ را براي پهنههایی از این تونل پیشبینی کرده است.

کلمات کلیدي:

مچالهشوندگی، همگرائی، انفجار سنگ، تونل بهشت آباد

نویسندگان :

محمد جواد رحیمدل ، راحب باقرپور ، سعید مهدوري

اولین کنفرانس ملی عمران و توسعه ایران (1390)

بررسی امکان وقوع پدیده انفجار سنگ در تونل اتنقال آب سبزکوه به چغارخور

کلمات کلیدی :

انفجار سنگ ، معیارهای تجربی ، روند تحلیلی

دهمین کنفرانس ملی تونل (1392)

مطالعه رفتار سنگ تحت بارگذاری دینامیکی انفجار: بررسی بااستفاده از روش های تحلیلی و عددی دو و سه بعدی
 
رفتار سنگ تحت بارگذاری دینامیکی انفجار بسیار پیچیده بوده و مستلزم شناخت دقیق پارامترهای موثر بر پدیده انفجار در سنگ است. در بحث مدل سازی شکست سنگ در انفجار تاکنون توصیف ریاضی دقیقی که در برگیرنده همه جزئیات باشد، ارائه نشده است. تحت بار انفجار نواحی شکست با الگوی متفاوت خردایش در توده سنگ اطراف چال ایجاد می شود که شامل سه زون اصلی به شدت خرد شده، زون شکستگی شدید و زون ترک های لرزه ای یا اولیه می باشد. نرخ بارگذاری دینامیکی و قطر چال و همچنین نوع ماده منفجره مصرفی از مهم ترین پارامترهای کنترل کننده گسترش شکست سنگ هستند. در این زمینه روابط تحلیلی برای محاسبه شعاع ناحیه خرد شده در اطراف چال ارائه شده است. به همین منظور در این مطالعه در ابتدا با استفاده از روابط تحلیلی ابعاد ناحیه شکسته شده در اطرا ف چال محاسبه شده است. در گام بعدی با استفاده از روش های عددی و با استفاده از نرم افزارهای FLAC3D و UDEC انفجار در یک چال مدل شده است. گام نهایی مقایسه نتایج بدست آمده از روابط تحلیلی و مدلسازی عددی است. مدل رفتاری در نظر گرفته شده موهر- کلمب است. بدلیل عدم توانایی نرم افزارهای یاد شده و همچنین پیچیدگی مساٌله، از تاثیر فشار گاز صرفنظر شده است. توسعه منطقه پلاستیک اطراف چال انفجار به صورت کیفی به عنوان معیاری برای تعیین ابعاد منطقه شکسته شده اطرا چال در نظر گرفته شده است. در  مدلسازی حاضر در محیط پیوسته نتایج روابط تحلیلی نشاندهنده تطابق خوبی با مدل های عددی است.

واژه های کلیدی:

انفجار سنگ، روابط تحلیلی، مدلسازی عددی، FLAC3D و UDEC ، منطقه پلاستیک.

نویسندگان :

منصور شرفی صفا 

علی مرتضوی

چهارمین کنفرانس مکانیک سنگ ایران سال (1390)

بررسي پديده انفجار سنگ در تونل انتقال آب بهشت آباد

پديده انفجار سنگ را مي توان به عنوان شكستگي و خرد شدگي ناگهاني توده سنگ در اثر تمركز تنشهاي برجايي كه بر جسمي از سنگ اثر مي كنند تعريف كرد . اين پديده غالباً در اعماق بيش از 600 متر و در سنگهاي با مقاومت فشاري تك محوري بيش از 140 مگا پاسكال رخ مي دهد . نقش اصلي در ايجاد اين پديده را به انرژي دگر شكلي ذخيره شده در سنگ نسبت مي دهند . طي ساليان اخير با توجه به اهميت حفظ نيروي كار و تجهيزات، درمطالعات اوليه و قبل ازحفاري، اين پديده بخصوص در مناطقي كه احتمال تمركز تنش به دليل عمق زياد، جنس سنگها و يا تكتونيزه بودن منطقه و غيره زياد است بطور دقيق احتمال وقوع و شدت آن مورد مطالعه قرار گرفته و راهكارهاي مقابله با آن نيز مد نظر قرار مي گيرد . تونل انتقال آب بهشت آباد با طول حدود 67 كيلومتر به منظور انتقال آب از سر شاخه هاي رودخانه كارون به فلات مركزي ايران از طريق رودخانه زاينده رود تحت بررسي است . مطالعات زمين شناسي اين تونل در دست اجرا است و حفاريهاي ژئوتكنيك در مسير تونل انجام شده است . در اين پژوهش به احتمال وقوع پديده انفجار سنگ در بخش پاياني تونل و در محدوده كوه تخت شاهلرا و در يك مسير 6 كيلومتري كه ضخامت روباره در بعضي نقاط تا حدود 1200 متر نيز ميرسد پرداخته شده است . در اين مطالعه با استفاده از روشهاي تجربي و معيارهاي سنجش انفجار سنگ، نقاط مستعد پديده انفجار سنگ در بخش پاياني تونل معرفي شده است .

كلمات كليدي:

انفجار سنگ – بهشت آباد – تونل

سومين كنفرانس مكانيك سنگ ايران-1386

نويسند‌گان:

بررسي امكان وقوع شرايط زمينهاي خاص در تونلهاي انحراف سد بختياري

از مهمترين سازه هاي مورد استفاده در يك پروژه سدسازي درزمان اجرا و در بيشتر موارد در طول عمر آن ، سيستم انحراف سد است كه بسته به الزامات طراحي و شرايط ساختگاه به صورت روباز يا زيرزميني طراحي و اجرا مي شود اهميت اين سازه ضرورت انجام بررسي و تحليل هاي جامع را در زمان طراحي و اجرا روشن مي سازد اصولا برخورد با شرايط گوناگون و متغير در امتداديك سازه زيرزميني همانند تونل به دليل تغييرات سطح تنش و جنس سنگ امري عادي بوده و بررسي شرايط متغير و پيش بيني تمهيدات لازم در زمان طراحي براي اجتناب از مشكلات اجرايي و افزايش هزينه ها ضروري است در پروژه بختياري توده سنگ ساختگاه از لايه هاي آهكي با شرايط كيفيت مختلف تشكيل شده و سيستم انحراف بصورت دورشته تونل موازي در نظر گرفته شده و شرايط خاص توپوگرافي ساختگاه سد و وجود ارتفاعات و دره هاي بسيار مرتفع و پرشيب منجر به تغييرات بسيار زياد در روباره تونل ها شده است.

كلمات كليدي:

تونل انحراف، زمينهاي خاص، مچاله شوندگي، انفجار سنگ

نهمين همايش ملي تونل - 1390

نويسنده: