مرور تجربیات مختلف ایران و جهان در زمینه تأثیر زلزله بر سدها

سدها از مهمترین سازه های مهندسي مي باشند كه مسأله حفاظت و نگهداری و ارزیابي مستمر عملکرد آنها در برابر مخاطرات محيطي از اهميت ویژه ای برخوردار مي باشد. از جمله مخاطرات ژئوتکنيکي زمين لرزه است و با توجه به قرار گرفتن كشور ما در منطقه زلزله خيز جهان، و افزایش تعداد سدهای كوچک و بزرگ در دست طراحي و ساخت، مسأله تأمين پایداری سدها در برابر زلزله از اهميت خاصي برخوردار است. چرا كه در صورت وقوع زلزلههای شدید، با مساله تخریب سدها و دیگر مسائل ناشي از آن، از قبيل سرازیر شدن سيلاب به نقاط مسکوني پایين دست محل و قطع شدن بخش قابل توجهي از آب مصرفي منطقه تحت تأثير مواجه هستيم. تحقيق حاضر یک مطالعه توصيفي كاربردی است كه پس از مروری بر ادبيات تخصصي موضوع، به بررسي تجربيات ایران و سایر كشورهای  جهان در زمينه اثر زلزله بر سدهای خاكي و بتني پرداخته و در نهایت درسهای فراگرفته را استخراج مي نماید. نتایج این تحقيق حاكي از آن است كه سدهای خاكي در طول زلزله های قوی هم رضایت بخش و هم ضعيف عمل نموده اند، كارایي سدهای بتني نيز با وجود برخي خسارات وارده نسبتاً رضایت بخش بوده و مسائل مربوط به پي بيشترین عامل شکست سدهای بتني بوده است؛ و بنابراین لازم است به طراحي سدها، آبگيری و بهره برداری از سدها مطابق استانداردها، و همچنين نصب سيستمهای هشدار دهنده در بالادست و پایين دست سدها توجه ویژه ای گردد.

کلمات کلیدی:

سد خاکی، سد بتنی، زمین لرزه، پایداری سد

نویسندگان :

نگین بینش (کارشناس ارشد مدیریت در سوانح طبیعی و دانشجوی رشته سازه های هیدرولیکی، دانشگاه رازی کرمانشاه)

دومين كنفرانس ملي مهندسي ژئوتکنيک ایران (1393)

بررسی رفتار لوله های مدفون در خاک تحت اثر بارهای ژئواستاتیکی توسط آزمایشات مدل فیزیکی

لوله های مدفون بعنوان شریان های حياتي كه نقش عمده ای را در زندگي بشر ایفا مي كنند را مي بایست به گونه ای طراحي و اجرا نمود كه با در نظرگيری مسایل اقتصادی كمترین آسيب ممکن را ببينند. حجم این صدمات به گونه ای است كه در اغلب موارد، لوله های مدفون در معرض گسيختگي موضعي قرار مي گيرند كه منجر به زیان های اقتصادی و زیست محيطي مي شود. در این مقاله سعي شده است با استفاده از مدل فيزیکي، تاثير نيروهای درجای خاک برای محدوده كرنش های كم مورد بررسي قرار گيرد. برای رسيدن به این هدف از یک جعبه ی صلب با ابعاد 01 جهت مدلسازی استفاده مي كنيم. لوله های بکار برده شده در این آزمایشات دارای قطر خارجي 0.0 سانتي متر و به طول 99 سانتي متر مي *011*01 باشند كه توسط تکيه گاه هایي به جداره جعبه متصل شده اند. بمنظور اندازه گيری كرنش های سطح لوله از یک سری كرنش سنج ها كه در 4 مقطع از لوله نصب شده اند، استفاده مي كنيم. برای بررسي اثر نيروهای ژئواستاتيکي خاک، لوله را در عمق مشخصي از خاک درون جعبه مدفون مي كنيم و خاكریزی مدل را كه بصورت لایه لایه در فواصل 9 سانتي متری با ارتفاع ریزش مشخصي ادامه مي دهيم تا به سطح نهایي برسيم. با انجام این آزمایشات برروی لوله های مختلف به این نتيجه مي رسيم كه بارهای استاتيکي و درجای وارد برلوله ميبایست در پارامترهای طراحي لوله های مدفون مورد توجه قرار گيرد.

کلمات کلیدی:

لوله های مدفون ،کرنش سنج ، بارهای ژئواستاتیکی، مدل فیزیکی

نویسندگان :

فردین جعفرزاده (دانشیار، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شریف)

رضا درخشان غازانی (دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی خاک و پی، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شریف)

سید مجتبی شاپوریان (دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی خاک و پی، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شریف)

هادی فرحی جهرمی (دانشجوی دکتری مهندسی خاک و پی، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شریف)

دومين كنفرانس ملي مهندسي ژئوتکنيک ایران (1393)

طرح و ساخت تونلهاي بلند به روش حفاري مكانيزه از منظر حوزه دانش مديريت محدوده پروژه

با توجه به شرایط توپوگرافي و ژئومورفولوژیکي كشور و وجود ارتفاعات متعدد و ضرورت برقراری ارتباطات جادهای و ریلي بين نقاط مختلف كشور و همچنين لزوم انتقال آب از حوضهای به حوضه دیگر برای تأمين آب مناطق گرمسيری و كم بارش، امروزه مطالعات، طراحي و اجرای پروژه های تونلهای بلند از نيازمندیهای توسعه پایدار در كشور است. تونلهای بلند معمولا به تونلهایي با طول بيش از 9 كيلومتر اطلاق مي شود این در حالي است كه در كشورمان تونل هایي با طول بالغ بر 56 كيلومتر در مراحل طراحي و اجرا قرار دارند. با مروری بر قراردادهای پروژه های تونلهای بلند كه در یک دهه اخير عمدتاً در قالب قراردادهای طرح و ساخت به پيمانکاران واگذار و توسط این پيمانکاران نيز عموماً به روش مکانيزه ) TBM ) در حال اجرا ميباشند یا به اتمام رسيدهاند، مشخص ميشود كه دغدغهها و چالشهای زیادی متوجه مدیر پروژه پيمانکار ميباشد.

کلمات کلیدی:

روشهای اجرایی، طرح و ساخت، تونل بلند، حفاری مکانیزه، دستگاهTBM

نویسندگان :

مسعود خواهانیپور (دانشجوی ارشد ژئوتکنیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج -)

منصور پرویزی (استاد گروه عمران)ژئوتکنیک دینامیک خاک( دانشکده فنی مهندسی دانشگاه یاسوج)

دومين كنفرانس ملي مهندسي ژئوتکنيک ایران (1393)

بررسی وضعیت لرزه خیزی شهر دهدشت با استفاده ازGIS

افزایش آسيبپذیری ناشي از زلزله وتعداد زیاد تلفات زلزله ناشي از سازهها و خانههایي كه از نظر ساخت و ساز ضعيف ميباشند بشر را وادار به مطالعاتي برای كاهش این خطرات و آسيب ها مي كند. مطالعاتي از قبيل جنبش شدید زمين و خطرات لرزهای مرتبط با آن نقش مهمي را برای توسعه جوامع در مناطق زلزله خيز ایفا ميكند. با استفاده از تحليل خطر، مي توان در مورد صدمات مالي و جاني ناشي از زمينلرزه ها و آسيبپذیری سازهها، تاسيسات ، برآوردهای احتمالاتي انجام داد و در نتيجه قبل از ساخت سازه ها محل مناسب را انتخاب نمود و یا طراحي سازه از لحاظ مقاومت را متناسب با محل انجام داد.

کلمات کلیدی:

حرکت نیرومند زمین، ارزیابی خطر، لرزه خیزی

نویسندگان :

مسعود خواهانیپور (دانشجوی ارشد ژئوتکنیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج)

مهرانگیزغفاری (دانشجوی کارشناسی ارشد خاک وپی ، دانشگاه یاسوج)

منصور پرویزی (استاد گروه عمران)ژئوتکنیک دینامیک خاک( دانشکده فنی مهندسی دانشگاه یاسوج)

دومين كنفرانس ملي مهندسي ژئوتکنيک ایران (1393)

پهنه بندی آسیب های ناشی از نشست زمین بر ساختمان های شهر رفسنجان

برداشت زیادآبهای زیرزميني جهت مصارف كشاورزی در شهرستان رفسنجان موجب افت شدید سطح آبهای زیرزميني در سالهای اخير شده است. این كاهش سطح آب منجر به ترک خوردن زمين و وارد آمدن خسارت سازهها، جادهها، خطوط راهآهن، خطوط لوله، كانالهای آبياری، زهکشي و شبکه فاضلاب شده است. در این مقاله، اثرات فرونشست در ترک خوردگي ساختمان های شهر مورد مطالعه قرارگرفته است. ترک های ساختمانها در سراسر شهر به وسيله بررسيهای بصری كنترل شدند ویک پایگاه داده از ترکها در GIS آماده شد. نقاط ترک خورده در نقشه GIS ، منطقه ساختمانهای ترک خورده با خطر بالا كه از جنوب شرق به شمال غرب شهر گسترش یافته است را نشان مي دهد. براساس این الگو، مناطق امن برای گسترش شهر تعيين شده است.

کلمات کلیدی:

نشست زمین، ترک خوردگی زمین، ترک خوردگی ساختمان، برداشت آبهای زیرزمینی، رفسنجان

نویسندگان :

سید طاها طباطبایی عقدا (عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه،مسکن وشهرسازی)

دومين كنفرانس ملي مهندسي ژئوتکنيک ایران (1393)

بررسي بروز در سطح روانگرايي به کمک سرعت موج برشي مطالعه موردي شمال شهر بابل

اندازهگيری سرعت موج برشي، توسط حفر گمانههای متعدد در خاک، روشي نسبتاً مطمئن برای ارزیابي پتانسيل روانگرایي در خاکهای ماسهای است. بدین ترتيب روابط بين سرعت موج برشي )s(v و مقاومت روانگرایي (CRR) بسط داده شده است. از سویي دیگر بااستفاده از اطلاعات آزمایش نفوذ استاندارد (SPT) نيز، روابطي ميان عدد نفوذ استاندارد (

ارزیابی پتانسیل وقوع روانگرایی و اثرات آن در سطح زمین (مطالعه موردی شهر بابل)

در اثر تکان های ناشي از زمين لرزه و یا دگرگوني های ناگهاني در شرایط تنش در خاک های ماسه ای اشباع ، خاک مقاومت و سختي خود را بطور كامل از دست داده و مانند مایع رفتار مي كند. این پدیده كه در اصطلاح مکانيک خاک روانگرایي گفته مي شود برای مناطقي با سطح آب زیر زميني بالا وزلزله خيز بایستي مورد مطالعه قرار گيرد . در این مقاله به مطالعه و بررسي این پدیده در شهر بابل پرداخته شده است. روش مطالعه به این صورت بوده كه چندین گمانه در مناطق مختلف شهر بابل با روش SPT و تحليل داده ها با نرم افزار novoliq 0[مورد بررسي قرار گرفته است. نتایج بدست آمده از این بررسي نرم افزاری با روش ساده شده [ seed 2[مقایسه شده [ است كه تا حدود زیادی دقت تحليل نرم افزاری را تائيد مي كند . همچنين مطالعات تکميلي جهت بررسي پدیده بروز در سطح با روش Iwasaki 1[ انجام شده است. [ نتایج این مطالعات نشان دهنده پتانسيل بالای وقوع پدیده روانگرایي در شهر بابل مي باشد كه بایستي در كليه فعاليتهای عمراني مورد توجه قرار گيرد.

کلمات کلیدی:

روانگرایی بروز در سطح

نویسندگان :

مجتبی عباسی (دانشجوی کارشناسی ارشد موسسه آموزش عالی صنعتی مازندران)

عسکر جانعلی زاده چوبستی (دانشیار دانشگاه صنعتی نوشیوانی بابل)

فرزاد فرخ زاد (مربی موسسه آموزش عالی صنعتی مازندران)

دومين كنفرانس ملي مهندسي ژئوتکنيک ایران (1393)

بررسی علل نشست سطح زمین در محل کانالهای زیر سطحی شهری

بدلایل مختلفي نظير جایگذاری تاسيساتي همچون كانال های برق، لوله های آب، فاضلاب، گاز و یا فيبرهای نوری مخابرات در زیر سطح خيابانها و همچنين تعمير تاسيسات موجود، حفاری در معابر شهری انجام ميشود. بر اساس تحقيقات انجام شده، بيشترین خسارت وارد به آسفالت خيابان های شهری، حفاری هایي بوده كه با روش ها و اصول نادرستي اجرا ميشوند كه در نتيجه آن، عمر مفيد آسفالت به شدت كاهش یافته و هزینههای زیادی به نهاد شهرداری آن شهر تحميل ميشود. هدف از این مقاله، شناسایي دلایل ایجاد نشست و خرابي آسفالت در سطح خيابان های شهر مشهد بوده كه با انجام مطالعات ميداني و همچنين مطالعه تحقيقات انجام شده در دیگر شهرهای دنيا انجام شده است. بر اساس این مطالعات، استفاده از مصالح دانهای مناسب به عنوان مصالح پركننده و زیر اساس و اساس، رعایت ضخامت لایه ها، تراكم صحيح لایهها با تجهيزات مناسب به مقدار لازم و كنترل آن، و در نهایت نظارت كامل بر نحوه اجرای این موارد، در كاهش نشست ناشي از انجام حفاری تاثير بسزایي دارد .

کلمات کلیدی:

حفاری در معابر شهری، نشست سطحی، تراکم،

نویسندگان :

نیکو ضیایی (دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران، مکانیک خاک و پی و کارشناس شهرداری مشهد)

سید احسان سیدی حسینی نیا (استادیار، دانشکده مهندسی، دانشگاه فردوسی مشهد -)

دومين كنفرانس ملي مهندسي ژئوتکنيک ایران (1393)

پیشنهاد یک نظریه بیش کشسانی برای خاک های دانه ای و کاربرد آن

در بيشتر معادلات رفتاری كه برای شبيه سازی رفتار كشسان خاک های دانه ای بکار مي روند، پایستاری انرژی به عنوان یک اصل پایه ای رعایت نمي شود. همچنين، از اثر ناهمساني تحميلي ناشي از كرنش های خميری بر تغيير مدول های كشساني خاک چشم پوشي مي شود. در این مقاله، نخست معادلات رفتاری اثر كرنش های خميری بر مدول های كشساني بدست مي آیند. سپس یک تابع انرژی آزاد هلمهولتز برای خاک های دانه ای پيشنهاد مي شود. نشان داده مي شود كه تابع انرژی آزاد پيشنهادی منجر به مدول های برشي و حجمي مشابه با یافته های تجربي مي شود. در ادامه فرمولبندی یک مدل رفتاری به گونه ای اصلاح مي گردد تا بتواند پذیرای نظریه كشساني پيشنهادی به همراه معادلات رفتاری جفت شدگي كشسان خميری باشد. نشان داده مي شود كه مدل رفتاری حاصل مي تواند رفتار خاک های دانه ای را بخوبي پيش بيني نماید و اثر ناهمساني  تحميلي بر مدولهای كشساني را شبيه سازی نماید.

کلمات کلیدی:

نظریه بیش کشسانی، تابع انرژی آزاد هلمهولتز، ناهمسانی، نظریه خمیری سطح مرزی، حالت بحرانی

نویسندگان :

زهرا اشکر (دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک خاک و پی، دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه  صنعتی شیراز)

علی لشکری (استادیار، دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه صنعتی شیراز)

دومين كنفرانس ملي مهندسي ژئوتکنيک ایران (1393)

ارزیابی کارایی روابط نشست گروه شمع در خاکهای رسی و مقایسه با موارد عملی

امروزه با توجه به ساخت سازه های مرتفع و بکارگيری گروه شمع در این سازه ها ، نياز به شناخت رفتار گروه شمع و از همه مهمتر نشست آن حائز اهميت ميباشد.عليرغم پيشرفت نرم افزارهای اجزاء محدود، استفاده از روابط كلاسيک تئوری هنوز مورد علاقه مهندسان جهت تخمين اوليه نشست گروه شمعها ميباشد.در این مقاله سعي شده است با استفاده از نتایج نشست چندین گروه شمع اجرا شده، به مقایسه این مقادیر با مقادیر بدست آمده از تحليل های اجزاء محدود و همچنين نتایج چند رابطه كلاسيک و ميزان كارایي آنها پرداخته شود.نتایج بدست آمده از روابط تئوری در خاكهای رسي تک لایه دارای همگرایي مناسب با مقادیر بدست آمده از تحليل های اجزاء محدود مي باشد اما در حالت خاک دو لایه اختلافات قابل توجهي زیادی بين روابط تئوریک و نتایج تحليل اجزاء محدود مشاهده مي شود.

کلمات کلیدی:

نشست گروه شمع ، روابط تجربی نشست گروه شمع، خاک رس، اجزاء محدود

نویسندگان :

رضا ضیائی موید (دانشیار گروه مهندسی عمران دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین)

محمد هادی خطیبان (دانشجوی کارشناسی ارشد عمران خاک و پی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین)

دومين كنفرانس ملي مهندسي ژئوتکنيک ایران (1393)