مرور تجربیات مختلف ایران و جهان در زمینه تأثیر زلزله بر سدها

سدها از مهمترین سازه های مهندسي مي باشند كه مسأله حفاظت و نگهداری و ارزیابي مستمر عملکرد آنها در برابر مخاطرات محيطي از اهميت ویژه ای برخوردار مي باشد. از جمله مخاطرات ژئوتکنيکي زمين لرزه است و با توجه به قرار گرفتن كشور ما در منطقه زلزله خيز جهان، و افزایش تعداد سدهای كوچک و بزرگ در دست طراحي و ساخت، مسأله تأمين پایداری سدها در برابر زلزله از اهميت خاصي برخوردار است. چرا كه در صورت وقوع زلزلههای شدید، با مساله تخریب سدها و دیگر مسائل ناشي از آن، از قبيل سرازیر شدن سيلاب به نقاط مسکوني پایين دست محل و قطع شدن بخش قابل توجهي از آب مصرفي منطقه تحت تأثير مواجه هستيم. تحقيق حاضر یک مطالعه توصيفي كاربردی است كه پس از مروری بر ادبيات تخصصي موضوع، به بررسي تجربيات ایران و سایر كشورهای  جهان در زمينه اثر زلزله بر سدهای خاكي و بتني پرداخته و در نهایت درسهای فراگرفته را استخراج مي نماید. نتایج این تحقيق حاكي از آن است كه سدهای خاكي در طول زلزله های قوی هم رضایت بخش و هم ضعيف عمل نموده اند، كارایي سدهای بتني نيز با وجود برخي خسارات وارده نسبتاً رضایت بخش بوده و مسائل مربوط به پي بيشترین عامل شکست سدهای بتني بوده است؛ و بنابراین لازم است به طراحي سدها، آبگيری و بهره برداری از سدها مطابق استانداردها، و همچنين نصب سيستمهای هشدار دهنده در بالادست و پایين دست سدها توجه ویژه ای گردد.

کلمات کلیدی:

سد خاکی، سد بتنی، زمین لرزه، پایداری سد

نویسندگان :

نگین بینش (کارشناس ارشد مدیریت در سوانح طبیعی و دانشجوی رشته سازه های هیدرولیکی، دانشگاه رازی کرمانشاه)

دومين كنفرانس ملي مهندسي ژئوتکنيک ایران (1393)